kadim bilgeliğin yolculuğu devam ediyor...
Amida
Tarih

Amida

Max Van BERCHEM - Josef STRZYGOWSKI - Gertrude Lowthian BELL



Şehirler, geleceğe dair biriktirdikleri kültürel ve tarihi miraslarını mekânlar üzerinden insanlığa bırakırlar. Bu mekânsal ve kalıtsal izdüşümler, şehrin bütün geçmiş tarihsel arka planı hakkında an’ı yaşayanlara fikirler verir.
Doğru sözü dillendirmek anlamında demeliyiz ki; söze konu olan bugünkü adı-sanıyla Diyarbakır ise bir yönüyle şanslı sayılırız. Çünkü hikâyesi ile şehir yerleşkesi olarak binlerce yılla ifade edilebilecek olan devasa geçmiş kültürleri bünyesinde barındıran zengin tarihsel arka plandan söz ediyoruz.
En eski tarihleri kayıt altına almış verilere baktığımızda bizlere ipucu veren bilgi kaynaklarında şehre ad olarak Amid ya da Omid adına rastlıyoruz. Bu adlar sırasıyla, Amida, Dikranagerd (Tigranagert), Diyarbekir, Amed ve Diyarbakır olarak sıralanıp geliyor.
İsimler elbette şehrin sicilini kayıt altına almak anlamında çok önemli. Ama en az isimler kadar mekânlar ve mekânları yapısal öğeleri, mimari özellikleri, hatta kimlikleriyle birlikte geleceğe bırakan kavimler, şahsiyetler de önemli.
Yüzyıl önceki bir “hikâye”den size merhaba diyoruz elinizde tuttuğunuz kitapla. Eskiçağ, Ortaçağ gezginlerinin yolu bir şekilde içinden, çeperlerinden geçmiş tarihin kavşak noktasındaki stratejik bir şehir ve hinterlandıdır söz konusu olan.
Kadim metinlerin izini süren üç şahsiyetin ortak serüveninin bir anlamda adıdır Amida. Bir İsviçreli, Bir İngiliz, Bir de Avusturyalı geçtiğimiz yüzyılın ilk çeyreğinde 1910 yılında oturur ve bir kitap yaparlar. Adı Amida olur kitabın.
Hikâyesi, anlatısı tümüyle bir şehir üzerine olan kitabın üç yazarı; Max van Berchem, Jozef Strzygowski ve Gertrude Lowthian Bell Amida’yı birlikte kurgularlar. Kitabın üç yazarı hakkında, muhtemelen bugüne kadar Türkçe’nin okurunun bu denli ayrıntılı bilgi sahibi olmadığı; biyografilerine
bakıldığında görülecektir ki, en ünlüleri Gertrude Bell’dir. Onu birçok okur atının sırtında bütün Anadolu, Mezopotamya ve Ortadoğu coğrafyasını defalarca gezip fotoğraflayarak belgeleyen bir aristokrat gezgin olarak tanır.
Etik bir mesleki kaygı ile ve entelektüel sorumlulukla Amida’yı hazırladıkları hemen göze çarpar yazarların, Strzygowski ve Berchem titiz bir merakla şehrin anıtsal mekânlarını adeta didik didik edercesine çalışırlar. Eski Pers sanatından Grek uygarlıklarının sanatsal yapılarına ve dahi Avrupa ile Orta doğudaki tarihi yapılara varıncaya kadar çok ince ayrıntılara girerek yorum yapar, kayıt düşerler tarihe.

Temin Edebilirliği: Tükendi Yayın Tarihi: 2015/16/06
ISBN: 9759000813 Baskı Sayısı: 1. Baskı

En Çok Satanlar

Sosyoloji

Uluslararası İlişkiler